น้ำมันเครื่อง หรือ น้ำมันหล่อลื่นเครื่องยนต์ (motor oil , engine oil) มีส่วนประกอบหลักอยู่ 2 ส่วน คือ น้ำมันพื้นฐานและสารเพิ่มคุณภาพ น้ำมันเครื่องมีหน้าที่ลดแรงเสียดทานของวัตถุชิ้นที่เสียดสีกัน ระบายความร้อนของเครื่องยนต์ เคลือบช่องว่งระหว่างผิวสัมผัส ทำความสะอาดเขม่าและเศษโลหะในเครื่องยนต์ ต้านการเกิดอ๊อกซิเดชั่นจึงช่วยให้น้ำมันมีคุณภาพดีเสมอ ป้องกันการกัดกร่อนจากสนิมและกรด ป้องกันกำลังอัดของเครื่องยนต์รั่วไ เป็นต้น
โดยปกติแล้วเราจะเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องเมื่อน้ำมันเครื่องหมดอายุหรือเสื่อมสภาพ ซึ่งขึ้นอยูกับระยะเวลา ระยะทาง ซึ่งข้อมูลเหล่านี้ดูได้จากคู่มือรถยนต์ของท่านได้คะ พฤติกรรมการใช้รถดังต่อไปนี้จะทำให้เราจำเป็นต้องเปลี่ยนน้ำมันเครื่องเร็วขึ้น ได้แก่
- การใช้งานรถยนต์ในที่ๆมีฝุ่น ทราย เป็นจำนวนมาก เช่นรถประเภทออฟโรด
- การใช้รถในที่ๆมีการจารจรติดขัดมาก ซึ่งทำให้เครื่องยนต์รถเดินเบาเป็นเวลานานๆ การที่เครื่องยนต์เดินเบานั้นก่อให้เกิดการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ เกิดเขม่าขึ้นในเครื่องยนต์
- การใช้รถด้วยความเร็วสูงอย่างต่อเนื่อง
- ใช้รถไปลากจูง หรือขับขึ้นทางชันบ่อยๆ
- ใช้รถบรรทุกน้ำหนักมากเกินไป
- ใช้รถด้วยความเร็วสูง
- ใช้รถในที่ใมีมีอุหภูต่ำมาก แต่สำหรับประเทศไทยมักไม่ค่อยประสบปัญหานี้
ระยะเวลาในการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง
ระยะเวลาในการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องนั้น โดยทั่วไปแล้วน้ำมันเครื่องเกรดธรรมดา มีระยะการเปลี่ยนถ่ายที่ 5,000-7,000 กิโลเมตร น้ำมันเครื่องกึ่งสังเคราะห์ มีกำหนดเปลี่ยนถ่ายที่ 7,000-10,000 กิโลเมตร และน้ำมันเครื่องสังเคราะห์ มีอายุการใช้งานเป็นแสนกิโลเมตร แต่ด้วยอายุไส้กรองน้ำมันเครื่องจึงควรเปลี่ยนที่ 10,000-15,000 กิโลเมตร จะดีกว่าคะ ในขณะที่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้เปลี่ยน น้ำมันเครื่องทุกๆ 5,000 กิโลเมตรหรือทุกๆ 3 เดือน หรือใครพอมีกำลังทรัพย์จะเปลี่ยนบ่อยกว่านี้ก็ได้คะ อย่างไรก็ตามระยะเวลาในการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องยังขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานเป็นหลัก
บางคนมักกล่าวว่ารถไม่ค่อยได้วิ่งเลย จอดเสียมากกว่า ไม่ต้องเปลี่ยนน้ำมันเครื่องบ่อยๆหรอก แต่คุณทราบไหมคะว่าทุกครั้งที่เราสตาร์ทรถ จะเกิดคราบเขม่าและความชื้นจากการเผาไหม้ตกค้างอยู่ ทำให้สารเพิ่มคุณภาพในน้ำมันเครื่องเสื่อมสภาพลงเร็วกว่าปกติจึงไม่สามารถเลี่ยงการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันได้หรอกคะ
นอกจากเราจะเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องตามระยะเวลาหรือระยะทางที่กำหนด แต่เราสามารถสังเกตทำงานของเครื่องยนต์ เช่น เสียงเครื่องยนต์ดังขึ้น เร่งไม่ค่อยขึ้น กินน้ำมันมากขึ้น และสีของน้ำมันเครื่องเปลี่ยนไป ข้นขึ้นหรือใสขึ้น เป็นต้น
การเลือกใช้น้ำมันเครื่อง
การเลือกใช้น้ำมันเครื่องเกรดดีๆย่อมดีกว่าน้ำมันเครื่องเกรดต่ำแล้วเลือกเปลี่ยนน้ำมันเครื่องบ่อยๆแทน ในน้ำมันเครื่องเกรดสูงจะมีสารเพิ่มคุณภาพที่มากกว่า มีการสกัดสารที่ทำอันตรายเครื่องยนต์ เช่นฟอสฟอรัส กำมะถัน หรือสารปะเภทแว็ก ออกไปแล้ว บางยี่ห้อยังมีการเพิ่มประสิทธิภาพหล่อลื่นได้เร็วด้วยการจัดเรียงโมเลกุลปิโตเลียมให้มีขนาดเท่าๆกัน น้ำมันเครื่องเกรดดีๆจะมีความเสถียรในการทำงานมากกว่า และมีอายุการใช้งานยาวนานกว่า
การเติมน้ำมันเครื่องใหม่ผสมกับน้ำมันเครื่องเก่าที่มีอยู่เป็นสิ่งที่ไม่ควรทำอย่างยิ่งเพราะน้ำมันเครื่องเก่าจะมีเศษผงโลหะต่างๆจากการสึกหรอของเครื่องยนต์รวมทั้งผงคาร์บอนและสิ่งสกปรกต่างๆผสมอยู่ น้ำมันเครื่องที่เสื่อมสภาพหรือเก่าจะมีคุณสมบัติในการหล่อลื่นลดลง ทำให้เครื่องยนต์สึกหรอและทำให้เครื่องยนต์หลวมเร็วขึ้น
การเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องสามารถทำเองได้ที่บ้านคะ แต่ควรจะเปลี่ยนน้ำมันเครื่องในขณะที่เครื่องยนต์เย็น เพราะน้ำมันเครื่องที่ถูกถ่ายออกมามีอุณหภูมิสูงอาจกระเด็นโดนตัวได้นะคะ และเมื่อเปลี่ยนน้ำมันเครื่องเรียบร้อยแล้ว น้ำมันเครื่องเก่าไม่ควรทิ้งในถังขยะหรือท่าระบายน้ำเพราะมีสารอันตราย ควรนำไปทิ้งที่ปั๊มหรืออู่ซ่อมรถที่รับฝากทิ้งคะ สำหรับคุณที่ไม่มีเวลาและคิดว่าการเปลี่ยนน้ำมันเครื่องเองแสนจะลำบาก คุณเพียงขับรถเข้าอู่ ศูนย์ซ่อมรถ หรือร้านซ่อมรถยนต์ให้เปลี่ยนให้ก็ได้คะ สะดวกสบายกว่า